Kamień szlachetny to minerał, który przyciąga ludzi przede wszystkim swoim niezwykłym wyglądem, kolorem i rzadkością występowania i obok swych zalet estetycznych ma również zastosowanie praktyczne i wartość handlową.
Kamienie szlachetne to wszystkie minerały i skały, a także substancje organiczne, z których przygotowuje się oszlifowane obiekty dla celów jubilerskich i kolekcjonerskich. Niektóre w stanie naturalnym są używane jako klejnoty lub surowiec do wykonywania przedmiotów dekoracyjnych.
Właściwości kamieni szlachetnych.
Barwa jest najłatwiejszą cechą rozpoznawczą większości kamieni szlachetnych. Często wpływa na wartość kamieni zależnie od mody lub miejsca wykorzystania. Nazwy niektórych kamieni szlachetnych pochodzą od ich barwy.
Przezroczystość cecha ta oznacza stopień przepuszczalności światła przez kamień. Zależy od składu i zanieczyszczeń oraz niedoskonałości kamienia. Ze względu na ta cechę wyróżnia się kamienie: przezroczyste, półprzezroczyste, przeświecające i nieprzezroczyste.
Połysk powstaje dzięki odbiciu i rozproszeniu na powierzchni kamienia lub bezpośrednio pod jego powierzchnią, zależy od współczynnika załamania światła, absorbcji, przeźroczystości i charakteru powierzchni kamienia.
Łupliwość jest cechą minerałów sprawiającą, że pod wpływem nacisku lub uderzenia rozpadają się one na fragmenty. Łupliwość zależy od budowy wewnętrznej minerałów i jest typowa dla danego ich rodzaju.
Przełam kamienie nie wykazujące łupliwości mają powierzchnię pęknięć zwaną przełamem. Odróżniamy przełam muszlowy, nierówny, guzełkowaty, zadziorowaty.
Właściwości kamieni szlachetnych oznaczalne za pomocą przyrządów
Twardość twardością nazywamy opór, jaki stawia kamień podczas zarysowania inną substancją. Czynnikiem, który decyduje o twardości jest rodzaj sieci kryształu. Najpowszechniejsza skala twardości to skala Mosha.
Rysa nazwą rysy określamy barwę proszku jaki powstaje po roztarciu kamienia na niepolerowanej płytce porcelanowej lub z innego białego szorstkiego tworzywa. Rysa może mieć barwę taką samą jak minerał lub rzadziej odmienna.
Gęstość przez gęstość rozumiemy stosunek masy kamienia szlachetnego do jego obojętności (ciężar właściwy).
Rubin
Barwa: różne odcienie czerwieni, spowodowane domieszkami chromu i żelaza,
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający, nieprzezroczysty,
Połysk: szklisty, półdiamentowy,
Twardość: 9, kruchy,
Cechy szczególne: asteryzm, rzadko efekt kociego oka,
Astrologia: Lew, (wg Babilończyków), Skorpion (wg. Rzymian)
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, gliptyka,
Kamienie podobne: spinel, rubelit, pirop,
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości oraz cech optycznych, luminescencji,
Wskazówki praktyczne: pod wpływem podwyższonej temperatury może zmienić barwę, czyszczenie nie stanowi problemu,
Kamień szlachetny o barwie krwi gołębiej. Rzadki minerał z grupy korundu. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „ruber” co oznacza czerwony. Są to kamienie najbardziej cenione przez średniowiecznych Rzymian. W tamtych czasach nadawano im owalny kształt jak również piękniejszym okazom własne nazwy. Kamień ten powiązany jest astrologicznie z zodiakiem Lwa, Skorpiona i Raka. Rubiny pochodzą ze skał metamorficznych oraz pegmatytów. Największe wydobycie notuje się w Myanmaru dawnej Birmie. Występują tam rubin nośne marmury i łupki krystaliczne. Tereny o których piszemy eksploatowane były już za czasów epoki brązy. Liczne rubinowe klejnoty koronne miały tam swe źródło. Rubin występuje też w Afganistanie, Pakistanie oraz Chinach, można spotkać go również w złotonośnych osadach rzecznych w Stanach Zjednoczonych.
Do najbardziej znanych rubinów należy „Gwiazda Południa” kolor fioletowoczerwony, waga 166 karatów oraz „Edith Hagen de Lond” ważący 100 karatów, duży rubin z asteryzmem ze Sri Lanki, można podziwiać w zbiorach Smithsonian Inst. w Waszyngtonie. Do dużych historycznych kamieni należy rubin, oprawiony w koronę Świętego Wacława, znajdującego się w Pradze w Czechach.
Szafir
Barwa: różne odcienie niebieskiego, fioletowego, niebieskofioletowego, a także zielonego, pomarańczowego (padparadża); bezbarwny (leukoszafir); zabarwienie spowodowane domieszkami; żelaza,
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający, nieprzezroczysty,
Połysk: szklisty, matowy,
Twardość: 9, kruchy,
Cechy szczególne: asteryzm, sporadycznie efekt kociego oka,
Astrologia: Wodnik (wg Bizantyczyków), Strzelec (wg. Rzymian)
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, gliptyka,
Kamienie podobne: spinel, cordieryt, indygolit, topaz, cyrkon, tanzanit,
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości oraz cech optycznych, widma absorcji,
Wskazówki praktyczne: ogrzanie może spowodować zanik barwy, czyszczenie nie stanowi problemu,
Bardzo twardy minerał. Swoją nazwę wziął od greckiego słowa „sappheiros” czyli niebieski.
Szafir jest od dawna cenionym kamieniem ze względu na swoje piękno i niezwykłe cechy. Kryształ ten był symbolem bogactwa, pokonywania niezgody i bólu. Uważano, że udziela on właścicielowi mocy, uczciwości i nieśmiertelności. Powiązanie astrologiczne ma ze znakiem Wodnika, Strzelca, Koziorożca. Szafir ma pozytywny wpływ na organizm, łagodzi bezsenność, obniża ciśnienie, stosowany jest również na opuchnięcia. Największe wydobycie szafirów jest na Sri Lance, natrafiono tam na kamienie o wadze 300 i 144 karatów. W Mogok również wydobycie tego surowca jest spore, na tym obszarze znaleziono szafir gwieździsty o wadze 12,6 kg. Ważne złoże znajduje się również w Kambodży. Dość zasobna w złoża szafirów jest Rosja, przede wszystkim zlokalizowane są one na Uralu.
Szafir jest klejnotem który od starożytności fascynował ludzi. Do najwspanialszych zalicza się „Szafir Świętego Edwarda” umieszczony w samym środku krzyża na brytyjskiej koronie królewskiej. Korona Świętego Wacława ma wprawione dwa szafiry o masie 330 i 280 karatów. Do unikatowych szafirów z asteryzmem zaliczają się także ; Gwiazda Indii” ważąca 536 karatów.
Topaz
Barwa: bezbarwny, żółty, złocistożółty, różowy, niebieskawy, czerwony, pomarańczowy, fioletowy, zielonkawy; brunatny lub wielobarwny, zabarwienie jest spowodowane domieszkami: Fe, Cr, V i Ti,
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający,
Połysk: szklisty,
Twardość: 8
Cechy szczególne: rzadko efekt kociego oka,
Astrologia: Waga (wg Graków), i Skorpiona (wg Babilończyków)
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, gliptyka,
Kamienie podobne: szafir, akwamaryn, kryształ górski, cytryn.
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości oraz cech optycznych i łupliwości
Wskazówki praktyczne: w związku z doskonałą łupliwością należy chronić topazy przed uderzeniami i silnymi zmianami temperatury.
Minerał z grupy krzemianów. Swoją nazwę zawdzięcza miejscu skąd pochodzą najdawniejsze okazy czyli Wyspy Topasos na Morzu Czerwonym. W handlu używa się różnych określeń topazu, ze względu na miejsce pochodzenia. W obecnych czasach jest to kamień szlachetny ceniony, któremu przypisujemy magiczną moc. Dzięki niemu mężczyźni są mądrzejsi, wyrozumialsi oraz wspaniałomyślni, kobiety natomiast piękniejsze oraz chronione przed bezpłodnością. Topaz pochodzi z m. in. skał magmowych i metamorficznych. Najwięcej topazów pochodzi z Brazylii. Minerał ten występuje również w wielu stanach USA, Kolorado, Kaloforni bądź w Virginii. Możemy rozróżnić topazy niebieskie, bezbarwne, jasnoróżowe, jasnoczerwone, czerwone (rzadko spotykane), złociste. Niezwykły jest kamień żółty o nazwie „Santa Rosa” o wadze 117 km. Największym oszlifowanym bezbarwnym topazem jest „Księżniczka Brazylijska” ważąca 22 000 karatów. Topazy można znaleźć w Irlandii Północnej, Szkocji, Anglii, i rzadko w Czechach. W Polsce skały złożone z niejubilerskich topazów, występują we wsi Kamień na Pogórzu Izerskim.
Szmaragd
Barwa: szmaragdowozielony, ciemnozielony, charakterystyczne zabarwienie spowodowane domieszkami Cr i V.
Przezroczystość: przezroczysty do przeświecającego, nieprzezroczysty.
Połysk: szklisty,
Twardość: 7,5 – 8
Cechy szczególne: efekt kociego oka, rzadko asteryzm, potrójne przerosty,
Astrologia: Lew, kamień apostolski święty Tomasz.,
Obróbka: szlif szmaragdowy, szlif kaboszon,
Kamienie podobne: apatyt, diopsyt, oliwin
Rozpoznanie: na podstawie cech optycznych, gęstości, lupy szmaragdowej, filtr Chelsea.
Wskazówki praktyczne: nie czyścić za pomocą ultradźwięków i pary, szmaragd jest kruchy.
Szmaragd uważany był za „króla kamieni szlachetnych”. Znajduje się w grupie berylu. Jego nazwa pochodzi od greckiego określenia „smaragdos” co oznacza zielony kamień. O szmaragdzie możemy odnaleźć wzmianki już w Biblii. Dzięki barwie tego kamienia szlachetna wyróżniamy kolor zwany zielenią szmaragdową. Stosuje się go do upiększania biżuterii, klejnotów koronnych i przedmiotów sakralnych. Szmaragd w gwiazdach przypisany jest zodiakowi Lwa, przynosi on szczęście ludziom urodzonym w sierpniu. Kamień ten ma pozytywny wpływ na organizm, leczy dolegliwości pęcherzyka żółciowego i wątroby, choroby serca i bezsenności, poprawia pamięć, sprawność umysłu. Najstarsze złoża tego pięknego kruszcu znajdują się w Górnym Egipcie, natomiast najważniejsze miejsce wydobycia szmaragdu są w Kolumbii. Własną nazwę otrzymał zaliczający się na największych szmaragd „Emilia” waży 7025 karatów. W Rosji na Uralu znajdują się europejskie złoża szmaragdu, dokładnie na rzeką Takowaja. Klejnot ten podobny jest do apatytu, hidenitu lub oliwinu.
Akwamaryn
Barwa: jasnoniebieski do ciemnoniebieskiego, także zielononiebieskiego, zabarwienie spowodowane domieszką Fe,
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający
Połysk: szklisty,
Twardość: 7,5 – 8
Cechy szczególne: czasami efekt kociego oka,
Astrologia: Wodnik, Ryby,
Obróbka: szlif fasetkowy, szlif kaboszon, gliptyka.
Kamienie podobne: szafir, topaz, spinel, apatyt.
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości i cech optycznych.
Wskazówki praktyczne: czyszczenie nie stanowi problemu, akwamaryn jest kruchy.
Akwamaryn jest jednym z ulubionych kamieni. Zwłaszcza był ceniony w Średniowieczu. Często tworzy on duże kryształy mające własne nazwy i swoje historie. Akwamaryn był oprawiany w klejnoty koronne. Już od końca XIV wieku akwamaryn był stosowany do pierwszych soczewek do okularów. Pochodzenie akwamarynu to złoża okruchowe i pegmatyty głownie w Brazylii, i stanie Minas Gerais. Bardzo piękne akwamaryny jakości jubilerskiej pochodzą z wyspy Madagaskar. Są one ciemnoniebieskie, ale spotyka się także kryształy zielone i szmaragdowe. Dalszy występowanie akwamarynu to Ukraina, USA, Zimbabwe, Tanzania, Mozambik, Kenia, RPA. W Polsce kilkucentymetrowe kryształy znaleziono w Karkonoszach na Ptasich Gniazdach. Kamienie są najczęściej szlifowane i używane do ozdoby klejnotów koronnych. W koronie królów brytyjskich znajduje się akwamaryn o masie 920 karatów, nieco mniejszy znajduje się w Muzeum Brytyjskim w Londynie.
Morganit
Barwa: różowy, różowoczerwony, fioletowy, zabarwienie spowodowane domiekszami Cs, Li i Mn.
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający
Połysk: szklisty,
Twardość: 7,5 – 8
Cechy szczególne: czasami efekt kociego oka,
Astrologia: Waga i Byk
Obróbka: szlif fasetkowy, szlif kaboszon, gliptyka.
Kamienie podobne: topaz, spinel, rubin, kunzyt.
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości i cech optycznych.
Wskazówki praktyczne: czyszczenie nie stanowi problemu, trzeba unikać podwyższonej temperatury.
Morganit to rzadka odmiana berylu pod własną nawa jest znana od nazwiska kolekcjonera Johna Pierponta Morgana Starszego. Występuje z różnymi odmianami turmalinu w utworach okruchowych i pegmatytach. Występuje na obszarach Kalifornii w USA oraz w Brazylii. Kamienie z Maharity na Madagaskarze są ciemnoróżowe i wysokiej jakości. Znane są kamienie oszlifowane o wadze do 500 karatów. W zbiorach Smithson Instytutin w Waszyngtonie wystawiono szlifowane kasetkowo morganity o wadze od 56 do 287 karatów. Inne występowania morganitu znajdują się w Mozambiku, Zimbabwe, Chinach, Namibii, Włoszech i Kazachstanie.
Granat
Barwa: czerwony (pirop), brunatnoczerwony (spessartyn, andradyt), fioletowo czerwona (alamandyn, rodolit), różowy (rodolit), zielony (grosullar, andradyt, uwarowit), zółtozielony (grosular), zabarwienie powodowane jest obecnością Fe, Cr, Mn, V i Ti.
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający
Połysk: silny szklisty,
Twardość: 6,5 – 7,5
Cechy szczególne: asteryzm, efekt kociego oka,
Astrologia: Baran, Lew (wg Greków)
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, miniaturowa gliptyka.
Kamienie podobne: spinel, rubin, diopsyt chromowy.
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości i cech optycznych.
Wskazówki praktyczne: gwałtowne zmiany temperatury mogą spowodować powstanie odprysków, nie czyścić parą, mało odporne na działanie silnych kwasów.
Granium – łacińska nazwa granatu która oznacza ziarno. W Czechach w XVI w. był to kamień wydobywany na szeroką skalę. Magiczne moce jakie przypisywano granatom miały wzmocnić witalność wpływać na wyobraźnie oraz chronić od nieprzyjaciół.
Granaty noszą różne nazwy, ze względu na barwę. Czerwony to pirop, dalej idąc brunatnoczerwony – andradyt, fioletowoczerwony – almandyn, różowy – rodolit, zielony – grossular, czarnobrunatny, czarny – melanit. Czechy w dalszym ciągu są krajem gdzie wydobywa się granatów najwięcej, innymi ważnymi regionami są Republika Południowej Afryki, granat spotykany jest również w Rosji.
Rodolit jest odmianą granatu o składzie pośrednim pomiędzy piropem i almandynem. Almandyn jest najbardziej rozpowszechnionym przedstawicielem grupy granatu. Znaczące występowanie znaleziono w Indiach i Sri Lance. Grossular pochodzący Z RPA zwany jest „jadeitem transvaalskim”. Brunatne kryształy hessonotu występują w Czechach i Hiszpanii.
Turmalin
Barwa: bezbarwny (achroit), czerwony, rózowy (rubelit), niebieski (indygoit), zielony (werdelit), żółty (elbait) brunatny, żółtobrunatny i czarny.
Przezroczystość: przezroczysty do nieprzezroczystego.
Połysk: szklisty,
Twardość: 7 – 7,5
Cechy szczególne: efekt kociego oka,
Astrologia: Ryby, Skorpion,
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, małe i większe rzeźby i figury.
Kamienie podobne: ametyst, chryzoberyl, oliwin, rubin, szafir, topaz,spinel.
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości i cech optycznych.
Wskazówki praktyczne: czyszczenie za pomocą ultradźwięków i pary jest ryzykowane, wielobarwne kamienie są kruche.
Historia: kamień określany nazwą „turmali” przywieźli z wyspy Cejlon do Europy Holendrzy w 1703 roku. Odmiana turmalinu rubelit wykorzystuje się do wyrobu amuletów mających pobudzać siły twórcze artystów. Turmalin jest piroelektykiem tzn. ładuje się elektrycznie pod wpływem zmiany temperatury. Turmalin zaliczany jest do kamieni oddziaływujący na psychikę człowieka.
Kryształ górski
Barwa: bezbarwny, często nieco zmętniały,
Przezroczystość: przezroczysty
Połysk: szklisty,
Twardość: 7 – kruchy
Cechy szczególne: iryzacja, migotliwość jak u awanturynu.
Astrologia: Koziorożec, Lew, Wodnik.
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, małe i większe rzeźby.
Kamienie podobne: diament, topaz, cyrkon,
Rozpoznanie: w wysokiej temperaturze może popękać, można czyścic za pomocą myjki ultradźwiękowej.
Historia: kryształ górski znany był ludziom już w okresie mezolitu. Uzyskiwany z terenów Alp, w czasach rzymskich i dostarczany na rynek pod nazwą „skamieniały lód”.Teofast określił go jako „krystallos”.
Kryształ górski jest w przyrodzie szeroko rozpowszechniony, ale nie zawsze ma jubilerską jakość. Historycznymi miejscami pochodzenia tego kamienia były Indie i Cejlon, ładne kryształy występują w Kenii, na Madagaskarze, a przede wszystkim w Brazylii. W Europie głównie w Szwajcarii gdzie koło Uri znaleziono kryształ o wadze: 135 kg, we Włoszech i Austrii. W Polsce to rejon Dolnego Śląska w miejscowości Jegłowa. Szczególną odmianę kryształu górskiego stanowi tzw. diamenty marmorowskie (od Marmaroszy na Rumunii), wykształcone w formie przypominającej z wyglądu podwójną piramidę heksagonalną, występują w Karpatach oraz USA.
Cytryn
Barwa: żółty, złocistobrunatny, cytrynowożółty, żółtopomarańczowy.
Przezroczystość: przeźroczysty, przeświecający,
Połysk: szklisty, tłusty
Twardość: 7 – kruchy
Cechy szczególne: iryzacja, efekt kociego oka
Astrologia: Bliźnięta
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, rzeźby.
Kamienie podobne: topaz, cyrkon
Rozpoznanie: na podstawie twardości, gęstości i cech optycznych.
Wskazówki praktyczne: można czyścić za pomocą myjki ultradźwiękowej
Zalicza się do grupy kwarcu, swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznej dla siebie barwie. Już w czasach średniowiecznych, aby otrzymać cytryn prażono ametyst. W astrologii jest to kamień przypisywany Bliźniętom. Cytryn występuje w Brazylii, USA, na Madagaskarze, w Europie, Rosji, Czechach, Hiszpanii i Francji. Kamienie te jednak dość rzadko występuje w przyrodzie. Największy Cytryn z Brazylii znajduje się w Waszyngtonie i waży 2258 karata.
Ametyst
Barwa: jasno- do ciemnofioletowego, fioletowoczerwony.
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający.
Połysk: szklisty.
Twardość: 7, kruchy,
Cechy szczególne: odmiany o wysyconych barwach mogą blednąc pod wpływem światła.
Astrologia: Baran (wg Babilończyków), Koziororzec (wg. Rzymian)
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy,
Kamienie podobne: spinel, fluoryt, rubelit.
Rozpoznanie: na podstawie gęstości i właściwości optycznych,
Wskazówki praktyczne: czyszczenie nie stanowi problemu,
Historia: Nazywano go kamieniem biskupim i przypisywano magiczną siłę.
Ametystom – z greckiego trzeźwy, nie będący pod wpływem alkoholu. Ametyst jest najbardziej cenioną odmianą kwarcu. Kamień ten jest symbolem wstrzemięźliwości, zakochanych. Ma on również pozytywy wpływ na organizm. Leczy bóle pochodzenia nerwowego, bezsenność. Kraj słynący z wydobycia ametystu to Brazylia oraz USA, Kanada, Meksyk i Chiny, ponadto w Boliwii, gdzie znaleziono ametryn, czyli połączenie ametystu z cytrynem. W Polsce ametyst spotykany jest w Karkonoszach. Największym kamieniem, który znajduje się w Waszyngtonie jest ważący 1362 karaty ametyst oraz w Londyńskim muzeum znajduje się unikatowy ametyst ważący 343 karaty.
Tanzanit
Barwa: niebieski, zielononiebieski, niebieskofioletowy, brunatny.
Przezroczystość: przezroczysty.
Połysk: szklisty.
Twardość: 6-6,5, kruchy.
Cechy szczególne: czasem występuje efekt kociego oka i zmiana barwy typowa dla aleksandytu.
Astrologia: Strzelec.
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy,
Kamienie podobne: szafir, spinel.
Rozpoznanie: na podstawie gęstości i właściwości optycznych,
Wskazówki praktyczne: tanzanit jest kruchy,
Historia: Kamień aktorki filmowej Elizabeth Taylor.
Jest odmianą zoisytu. Kamień został odkryty w Tanzanii stąd jego nazwa. Tanzanit został wprowadzony do świata gemmologicznego w 1967 roku. Swoją sławę kamień zawdzięcza biżuterii z nim noszonej przez aktorce Elizabeth Taylor. Astrologicznie przypisany jest do Strzelca. Pozytywnie oddziałuje również na organizm głównie, wzmacnia serce i pomaga leczyć zaburzenia psychiczne. W Tanzanii kruszec wydobywa się w Gerevi Hill oraz w rejonie Moski oraz Arusha. Największym kamieniem, oszlifowanym jest Tanzanit ważący 122,7 karata i posiadający nazwę 18,2 karatowe Kocie Oko. Tanzanit często łączy się w biżuterii z diamentami. Można pomylić go z szafirem.
Oliwin
Barwa: żółtozielony, oliwkowozielony, zielonoczarny, czarnobrunatny.
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający.
Połysk: szklisty.
Twardość: 6-6,5, kruchy.
Cechy szczególne: rzadko występuje efekt kociego oka.
Astrologia: Ryby (Babilonia), Lew (Egipt).
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy,
Kamienie podobne: chryzobelryl,
Wskazówki praktyczne: myć w wodzie z mydłem, nie stosować myjki ultradźwiękowej,
Historia: do czasów baroku oliwiny uchodziły za kamienie zakochanych
Oliwin jest znany od starożytności, kamień określany synonimami „perydot” i „chryzolit”.
Oliwin chroni ludzi przed chorobami serca i pomagać jako środek przeciw gorączce, melancholii i nieszczęściom. Najważniejsze historyczne złoże znajduje się na wyspie Zebirget na Morzu Czerwonym. Oliwiny eksploatuje się tam od 3500 lat. Wraz z innymi kamieniami Oliwiny dostarczane są z Brazylii. Spotyka się je także z bazaltach w Meksyku, jasnolielono pochadzą z Australii. Obecnie na rynku znaduje się dużo oliwinów z pakistańskiego Pamiru. Czyste, oszlifowane kaminie ważą często ponad 100 karatów. O wadze 310 karatów najduje się w Smithsonian Inst w Waszyngtonie pochodzący z wyspy Zebirget.
Opal
Barwa: niemal wszystkie odcienie barw,
Przezroczystość: przezroczysty lub przeświecający
Połysk: szklisty, matowy, perłowy
Twardość: 5,5-6,5, kruchy.
Cechy szczególne: opalizacja, efekt kociego oka.
Astrologia: Koziorożec (Babilonia)
Obróbka: szlif fasetkowy, kaboszonowy, dublety, typlety.
Kamienie podobne: agat, onyks,
Wskazówki praktyczne: opal jest kruchy i wrażliwy na chemicznie oraz nieodporny na wzrost temperatury. Nie wystawiać na mocne promienie słoneczne. Nie stosować myjki ultradźwiękowej i parowej.
Opal był stosowany jako kamień szlachetny w starożytności. Na początku wytwarzano z niego prymitywne wyroby, później coraz doskonalsze ozdoby i biżuterię. Opal występuje niemal we wszystkich krajach Świata, Opal szlachetny i opal drzewiasty znajduje się w Indiach, Mongolii, Indonezji, Iraku, Syrii i Australii. Bardzo atrakcyjne dla zbieraczy są opale drzewiaste, które powstają przez zastąpienie krzemianką drewna kopalnych roślin, przy zachowaniu najdrobniejszych elementów ich struktury. Nierzadko spotyka się opale mszyste. Najbardziej poszukiwane i cenione opale szlachetne. Największą sławą cieszą się opale australijskie. Z tego kraju pochodzi 80-90% światowego wydobycia opali. Ważnym producentem opali szlachetnych i opla ognistych jest Meksyk. Z Meksyku pochodzi też odmiana opali girasol. Wiele kamieni zyskało sławę swoją unikatową barwą, formą lub wielkością. Zaliczamy do nich „Arlekina” o wadze 600 g pochodzącego ze Słowacji in należącego do zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu.
Turkus
Barwa: niebieski, zielononiebieski, jabłkowozielony.
Przezroczystość: nieprzezroczysty.
Połysk: tłusty, matowy.
Twardość: 5-6.
Cechy szczególne: zawierają często dendryty manganowe (sieć pajęcza)
Astrologia: Ryby, Bluźnięta, Strzelec.
Obróbka: kaboszony, szlif tablicowy, małe i średnie figurki.
Kamienie podobne: lapis-lazuri, lazulit
Wskazówki praktyczne: nie stosować czyszczenia ani za pomocą ultradźwięków ani myjki parowej, pod wpływem ciepła turkus pęka, reaguje z kwasami. Pod wpływem światła może utracić zabarwienie.
Turkus, znane na całym świecie wystąpienia turkusu w Iranie. Eksploatowany już w starożytności. Żyły turkusu mają wielokilometrową długość. Początkowo eksploatowano je tylko na powierzchni ziemi a obecnie nawet do 100 metrów wgłęb ziemi. Turkus występuje też w Turcji, Afganistanie , Indiach, USA, Chiny. Turkusom towarzyszą malachity, azuryty i chryzokola. W Polsce turkus występuje w miejscowości Pustków Wilczokowski na Dolnym Śląsku.
Bursztyn
Barwa: miodowożółty, pomarańczowy, żółtobiały, rzadko niebieski, zielonkawy, czarny,
Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający, nieprzezroczysty,
Połysk: szklisty, matowy.
Twardość: 2 – 2,5
Cechy szczególne: daje się ładować elektrostatycznie przez pocieranie tkaniną
Astrologia: Lew,
Obróbka: kaboszony, kule, przedmioty ozdobne, galanteria.
Rozpoznanie: na podstawie charakterystycznej barwy i ciężaru właściwego.
Wskazówki praktyczne: jest bardzo wrażliwy na ciepło, palny. Reaguje z licznymi związkami chemicznymi,
Historia: w epoce kamiennej był używany jako środek płatniczy,
Był znany już w epoce paleolitu, natomiast w epoce kamienia był używany jako środek płatności. W starożytnej Grecji był uznany za kamień łagodzący ból oczu czy żołądka. Obecnie wiemy, że pomaga na zapalenie oskrzeli czy dolegliwości żołądka. Bursztyn jest bardzo powszechny gdyż trzeciorzędowy we wszystkich częściach świata. Najbardziej znane złoża znajdują się nad Morzem Bałtyckim. Pojedyncze bursztyny osiągają masę 10 kg. Występują głównie w Niemczech, Polsce, Danii, Rosji oraz np. w Chinach.
Najbardziej rozsławionym dziełem z bursztynu jest „bursztynowa komnata”. Została ona wykonana w 1701 – 1709 roku w Prusach. Podczas II wojny światowej przewieziona do Królewca i niestety zaginęła bez wieści.sztyn
Perły
Barwa: białe z różnorodnymi odcieniami (największą wartość mają niebieskawe i różowe)
Przezroczystość: przezroczyste, przeświecające,
Połysk: tłusty, perłowy,
Twardość: 3-4
Cechy szczególne: połysk perłowy
Astrologia: Bliżnięta
Obróbka: w naturalnej postaci używane do wyrobu klejnotów,
Rozpoznanie: na podstawie analizy chemicznej, badań rentgenowskich,
Wskazówki praktyczne: wrażliwe na zmiany termiczne, nie czyścić za pomocą myjki parowej i ultradźwiękowej.
Historia: Ludzkość zna perły od 6000 lat, w Indiach używano ich jako talizman, Chińczycy używali pereł w celach leczniczych.
Perły są produktem pochodzenia zwierzęcego (małże perłopławów), wód słonych i słodkich.
Większość obecnych pereł pochodzi z farm hodowlanych. W naturze występują koło wybrzeży Sri Lanki, południowych Indii, w Zatoce Perskiej i Morzu Czerwonym. Największa muszla należy do Tridacna gigas i osiąga średnicę 1 metra. Mniej znane perły słodkowodne pochodzą z Missisipi.
Koral
Barwa: czerwone, różowe, rzadko białe, niebieskawe i czarne.
Połysk: matowy (materiał surowy), połysk (materiał polerowany).
Twardość: 3-4
Astrologia: Skorpion.
Obróbka: kaboszony, kule, małe rzeźby i przedmioty.
Rozpoznanie: na podstawie twardości.
Wskazówki praktyczne: wrażliwe na wysoką temperaturę, reagują z kwasami, czasami ich barwa blaknie.
Znanych jest 6000 gatunków korali, miejscami tworzą one duże kolonie. Korale rosną we wszystkich czystych i ciepłych morzach i oceanach. W czasach historycznych występowały również w Morzu Śródziemnym. Z Morza Japońskiego znane są korale białe, z wybrzeża Tajwanu, łososiowe. Słynne są korale z Morza Czerwonego i Oceanu Indyjskiego.